چرا بایستی آموزش دستور زبان را با بازی همراه کنیم؟ تحقیقات نشان می دهد که این روشی عالی برای این کار است.چه نوع بازی هایی برای این کار مناسب تر هستند؟ این مقاله برای تدریس زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم به بچه های کم سن و سال است. تدریس دستور زبان می تواند کاری سخت و طاقت فرسا باشد. بهر حال با استفاده از بازی های متنوع این کار دیگر چندان دشوار به نظر نمی رسد. تدریس دستور زبان با استفاده از بازی های سرگرم کننده می تواند محیط کلاس را برای شاگردان جذاب تر سازد. این کار حرکتی است که معلم را از روش های سنتی نوشتن و باز نویسی کردن جملات و کلمات رها ساخته و آنها را به سوی شیوه ای فعال تر و خلاقانه تر می برد. محققین با بررسی های خود توانسته اند دلایل زیر را برای کاربرد بازی در کلاس های دستور زبان ارائه بدهند:

۱) بازی و فعالیت های حل مسائل می تواند بهترین روش ارتباطی برای درست صحبت کردن

باشد. دانش آموزان می توانند از دانش کسب کرده خود بخوبی استفاده نمایند.

۲) از دیگر مزایای بازی این است که این کار به دانش آموزان فرصت می دهد تا لغت ، دستور زبان و ساختار های آن را تمرین و درونه سازی نمایند. چون دانش آموزان با بازی بیشتر انگیزه پیدا می کنند. دانش آموز در حین بازی روی فعالیت های خود بیشتر تمرکز می کند و به شکل نا خود آگاه زبان را با تکرار این بازی های سرگرم کننده، در ذهن خود جذب می نماید.

۳) بازی می تواند حس رقابت و همیاری را در دانش آموز بر انگیزد و ارتباطی محکمی بین معلم و دانش آموز برقرار نماید.

۴) یادگیری زبان امری است که احتیاج به تلاش زیاد داشته و در نتیجه باعث خستگی زود رس می شود. اما بازی میتواند باعث سرگرمی ، ایجاد انگیزه شده و منجر به یادگیری معنا داری گردد.

بچه ها برای یادگیری دستور زبان از طریق بازی بیشترمستعد هستند. تئوری انگیزه درونی نیز می تواند دلیل تدریس دستور زبان را از طریق بازی روشن ترسازد. انگیزه درونی یا (intrinsic motivation) به عوامل درونی اشاره دارد که ما را به انجام کاری تشویق می نماید. بسیاری از فراگیران جوان زبان ذاتا تصمیم به یادگیری دستور زبان ندارند و هنوز دلیل یادگرفتن دستور را نمی دانند. این انگیزه درونی می تواند منجر به تشویق آنها به بازی گردد. اگر بازی ها خوب باشند ، آنها درحین بازی می توانند مطالب را بیاموزند. استفاده از حرکات ضروری است چون این حرکات باعث فعال کردن توانایی های مغزی می شوند، شبکه عصبی مغز را تحریک نموده و میزان یادگیری و ماندگاری مطالب را بیشتر می کنند. اگر کلاس شلوغ و پرجمعیتی دارید، باز هم می توانید از این بازی ها استفاده کنید. بچه ها می توانند بنشینند و بلند شوند و یا چیز هایی را برای هم رد و بدل کنند.

چه نوع بازی هایی بهتر هستند؟
وقتی بدنبال بازی هایی در کلاس خود هستید، فقط برای وقت گذرانی آنهایی را انتخاب نکنید که هیچ نتیجه ی زبان شناسی نداشته باشند. این نوع بازی ها شاید فقط باعث سرگرمی بچه ها شوند . برای هر بازی باید یک نتیجه ی زبان شناسی واضحی در نظر داشته باشید. این بازی می تواند یک بازی شنیداری باشد که بچه بتوانند یک ساختار دستوری جدید را به طور مکرر بشنوند یا می تواند یک بازی گفتاری باشد تا بچه ها آن را تمرین کنند. بازی های خواندنی ، نوشتاری و املایی زمانی استفاده می گردند که یک دستور زبان جدید کاملا توسط بچه ها آموخته شده و بچه ها بتوانند آن را به شکل شفاهی بکار ببرند ، مراقب باشید که اکثریت دانش آموزان هم زمان در بازی شرکت داشته باشند. اگر از۳۰ دانش آموز شما تنها یک نفر در بازی شرکت داشته باشد، بقیه افراد خسته شده و در کلاس هرج ومرجی حکمفرما خواهد شد.

بازی های گرامری
Picture gameبازی تصویری
می توان از تخته کلاس برای بازی لغت استفاده کرد. هر شاگرد کارتی را از جعبه بیرون می کشد و باید تشخیص بدهد که در عکس چه چیزی وجود دارد. در مرحله دوم شاگرد می تواند در مورد آن عکس یک جمله بسازد. آن عکس را از به دیگران نشان نمی دهد و عکس را طوری شرح می دهد که دیگران بتوانند حدس بزنند موضوع آن چه چیزی است. در آخر بازی هر شاگرد عکس خود را به عکس شاگرد بعدی متصل می سازد. در آغاز بازی شاگردان می توانند تصمیم بگیرند که در بازی چند عکس وجود داشته باشد.

جملات یا کلمات بهم ریخته Scrambled Words and Sentences
دانش آموزان با حروف داده شده ، کلماتی را درست می کنند و اگر چند کلمه باشد آن را به شکل جمله در می آورند. مثال: to went last I – theater week

معلم فهرستی از بیست کلمه را پای تخته یادداشت می کند و در سمت دیگر همان کلمات را به ترتیب دیگر می نویسد. هر کدام از شاگردان گروه الف و گروه ب کلمه یک طرف تخته را به کلمه سمت دیگر آن با خطی وصل میکند. این کار باید در مدت زمان بسیار کوتاهی انجام بگیرد.

گوش کن و بکش Listen and Draw
معلم دستوراتی می دهد و شاگردان آن ها را انجام می دهند. مثلا: در وسط صفحه خود یک مربع بزرگ قرمز رنگ بکشید. در بالای مربع یک دایره سبز رنگ به اندازه نصف مربع رسم کنید. هدف از این بازی مرور لغات مربوط به حجم و فضا است. اشکال بایستی کاملا پیچیده باشند و فقط شکل درست نمره کامل را می گیرد.

Ladder نردبان
معلم دو نردبان مجزا پای تخته رسم می کند یکی برای گروه الف و دیگری برای گروه ب. در پایین آن دو کلمه ی متفاوت برای هر گروه نوشته می شود. اعضای تیم یک کلمه در هر پله نردبان می نویسند ، این کلمه بایستی با آخرین کلمه قبل شروع شود. گروهی که زود تر به بالای نردبان برسند ، برنده خواهند بود.

کلمه عجیب را پیدا کن Find the Stranger
در مدت زمان کوتاهی اعضای گروه می کوشند تا دور کلمه ناهماهنگ را دایره بکشند.

( این کلمه با سایر کلمات هماهنگی لازم را ندارد.) ده مجموعه از کلمات چهارتایی در این بازی وجود دارد. اولین گروهی که این کار را بدرستی انجام بدهد، برنده خواهد شد. مثال:

October /November/ Remember/ December

horse/ cow/ pig/ knife

زود فکر کن Think Quickly
معلم یک کلمه مثل (درخت / (tree را می گوید. اعضای هر گروه ده کلمه روی تخته می نویسند که با این کلمه هم وزن باشد. گروهی که ده کلمه صحیح را بگوید ، امتیاز می گیرد.

مکان را روی نقشه پیداکن Unjumble the Towns
معلم نقشه سفیدی از کشور را روی تخته می کشد و نقاطی را روی نقشه برای نشان دادن مکان مورد نظر علامت می گذارد. در کنار نقشه اسم ده شهر را می نویسد. شاگردان بایستی جای صحیح این اسامی را پیدا کرده و در روی نقشه بنویسند.

Granny گربه ی Granny’s Cat
این بازی روشی جالب برای تمرین صفات است. این صفات گربه Granny را توصیف می کند. به ترتیب حروف الفبا این صفت ها ساخته می شوند. این کار باید در مدت زمان کوتا ه و شفاهی انجام بگیرد. دانش آموزی که کند باشد و یا جواب های تکراری بدهد از بازی حذف می شود. برای هر جواب درست یک امتیاز محسوب می شود. گروهی که امتیازات بالاتری کسب کند ، برنده است. مثال:

Granny۰۳۹;s angry cat

Granny۰۳۹;s bad cat

Granny۰۳۹;s crazy cat

آجرهای شکسته Broken Bricks

اعضای هر دو گروه سعی می کنند که آجرهای شکسته شده با اضافه کردن سیلاب های مناسب به آخر هر کلمه را تعمیر کنند. مثال : ion ice tch ted ons ant try ase etc.

(tension apprentice dispatch painted etc)

پاکت غافلگیری Surprise Envelope
از هر گروه یک نفر یک پاکت را که شامل یک جمله ، یا یک پیغام است را انتخاب می کند که بدنبال آن طبق یک دستور العمل، کاری را باید انجام بدهد. در آخر بازی یک خبر شگفت آور یا یک جایزه به دانش آموز داده می شود. مثال:

The tallest member of your team must go to the board and from the top of the top right hand corner take an envelope which contains a surprise.

این غافل گیری می تواند یک مداد برای تمام اعضای گروه باشد که با آن تکالیف و تمرینات را انجام بدهند.

حالا نوبت شماست.You’ re Next
تمرین قید ها از طریق بازی می تواند جالب باشد. یکی از شاگردان گروه الف یک جمله می گوید ، مثلا:

Andrew speaks English beautifully.

یکی از اعضای گروه ب به جای قید beautifullyقید دیگری جایگزین می کند که با حرف بعد یعنی

" "cشروع می شود. Andrew speaks English correctly.

جواب های مضحکCrazy answers
هر دانش آموز یک جمله سؤالی می نویسد که با این عبارت شروع می شود.

What would you like…..?

و یک جواب برای هر سوال می نویسد که با این عبارت شروع می شود. I۰۳۹;d like………. سپس سوالات و جوابها را در دو جعبه جداگانه قرار می دهند. هر دانش آموز یکی از سوالات را بیرون آورده و با صدای بلند می خواند و بعد از جعبه جواب ها یک جمله را می خواند. چون جوابها به شکل اتفاقی و تصادفی از جعبه بیرون آورده می شوند، نتیجه کار خنده دار خواهد بود.