«سیستم آموزش انگلیسی در خواب، مغز را در عالی ترین شرایط کاری(یعنی در خواب و در زمان استراحت) و به راحت ترین شیوه، با واژه ها و جملات اساسی زبان آشنا می کند و شما وقتی از خواب بیدار می شوید، در کمال حیرت می بینید که نسبت به روز قبل چندین لغت جدید برایتان معنادار شده اند و به طور ناخودآگاه، بخش اعظم مفاهیم مکالمات روزمره و نوشته های انگلیسی را درک می کنید.»
اینها فقط نمونه ای از ده ها تبلیغ عجیب برای فراگیری آموزش زبان خارجی است که به شکلی هدفدار، مخاطبان زیادی را به سوی خود جذب می کند.
تبلیغاتی مثل «مکالمه روان در یک ماه»، «تسلط دو ماهه به شیوه آموزش مادر به نوزاد» یا «از صفر تا اخذ مدرک آیلتس در سه ماه» از دیگر نمونه های این تبلیغات است که این روش های راحت و مشتری پسند، همواره مخاطبان زیادی را برای ثبت نام در این کلاس ها وسوسه می کند.
حتی در یکی از روش های محیرالعقول آموزش زبان، گاه تبلیغ می شود که بدون خواندن، نوشتن و حرف زدن و صرفا با کمک گوش دادن مداوم به فایل های صوتی، زبان را فرابگیرید. یعنی شرایطی که مثلا زبان آموز در مقابل تلویزیون می نشیند و بدون آن که یک کلمه هم از زبان برنامه در حال پخش بفهمد، به زعم خودش مشغول یادگیری زبان خارجی است.
اما در اغلب موارد، این تبلیغات رنگارنگ که وعده راه میانبر را پیش پای زبان آموزان می گذارد، کارکرد عملی ندارد و بعید است بتوان فردی را پیدا کرد که با استفاده از چنین شیوه های آموزشی، به زبان یک کشور دیگر مسلط شده باشد.

تعامل؛ تنها راه علمی آموزش زبان
اگر به مسیر یادگیری زبان مادری خودمان نگاهی بیندازیم، همه ما به واسطه قرار گرفتن در محیط های مختلف، بالا رفتن سن و افزایش سطح ارتباطات اجتماعی، موفق شده ایم به زبان مادری مسلط شویم.
اما بسیاری از شیوه های سریع السیر و تبلیغات عجیبی که برای آموزش سریع و راحت زبان پیشنهاد می شود، بخش ارتباطات انسانی را نادیده می گیرد و بدون تکیه بر اصل گفت وگوی انسان ها، مدعی آموزش زبان می شود.
دکتر علی کاظمی، زبان شناس و استاد دانشگاه در گفت وگو با جام جم عنوان می کند: بدون تعامل با انسان ها نمی توان به زبان خارجی مسلط شد و هر روش آموزشی که بخش ارتباطات اجتماعی را نادیده بگیرد، نمی تواند مدعی آموزش زبان باشد.
به اعتقاد کاظمی، شواهدی وجود ندارد که انسانی توانسته باشد بدون تعامل و گفت وگو به زبان انگلیسی مسلط شده باشد و روش هایی مثل آموزش زبان در خواب، یا تسلط یک ماهه به زبان برای افراد مبتدی، صرفا جنبه تجاری و تبلیغی دارد و جنبه علمی آن بسیار ضعیف است.
آموزش زبان غریبه از طریق شنیدن نیز موضوعی است که کاظمی آن را رد می کند و می گوید: من در تبلیغات دیده ام که می گویند مثلا کودکی با گوش دادن به زبان ژاپنی و نگاه کردن مداوم به تلویزیون، توانسته است پس از مدتی زبان ژاپنی را صحبت کند؛ بدون آن که قبلا کوچک ترین اطلاعاتی از این زبان داشته باشد، اما با قاطعیت و با زبان علم می گویم که چنین چیزی صحت ندارد و تنها راه تسلط به زبانی دیگر، دادوستد کلامی و برقراری گفت وگو از هر طریق واقعی و مجازی است و غیر از این نیز راه دیگری برای یادگیری کامل زبان خارجی وجود ندارد.

چرا راه های غیر علمی، پرطرفدار است؟
بدیهی است که اگر راهی وجود داشته باشد که زحمت یادگیری زبان خارجی را به صفر برساند و با توسل به بی دردسرترین روش، زبان خارجی را آموزش دهد، در این صورت کمتر کسی پیدا می شود که از این روش استقبال نکند. اغلب انسان ها به طور ناخودآگاه، به این سمت تمایل دارند که خواسته های بزرگ را با زحمتی اندک به دست بیاورند و همین خصوصیت انسانی سبب می شود تبلیغات فریبنده ای مثل آموزش زبان انگلیسی در خواب، طرفداران خود را داشته باشد.
اما حقیقت این است که فرآیند آموزش زبان، نیاز به صرف زمان و انرژی دارد و حتی دیده شده است که زبان آموز پس از نیمه کاره رها کردن فرآیند آموزش، بسیاری از معلومات گذشته اش را هم فراموش کرده است.
بنابراین باید به یادگیری زبان خارجی، به عنوان یادگیری یک علم تازه نگاه کرد؛ علمی که با توسل به قرص و کپسول و روش های فوری، نمی توان به آن مسلط شد.
البته شاید بتوان در بازه ای مثلا سه ماهه، یک زبان آموز مبتدی با مفاهیم ابتدایی یک زبان خارجی آشنا شود و تا حدودی نیازهای روزمره اش را برطرف کند؛ ولی برای اغلب زبان آموزان، یادگیری نسبی یک زبان خارجی، به طور قطع به زمانی بیشتر از سه ماه نیاز دارد.
در صورتی که در نظام آموزشی، از همان روز اول به زبان آموزان و دانش آموزان گفته شود که برای یادگیری زبان، به تلاش چند ماهه و تمرین و تکرار نیاز دارند، در این صورت آنها دیگر توقع ندارند در یک آموزشگاه خصوصی، یک ماهه به زبان انگلیسی مسلط شوند و بنابراین در این وضع، احتمالش ضعیف است که چنین زبان آموزانی تحت تاثیر تبلیغات غیرواقعی برخی موسسه های آموزش زبان قرار بگیرند.