جوشکاری اصطکاکی

در جوشکاري اصطکاکي از حرارت توليد شده توسط اصطکاک بين دو قطعه براي جوش دادن آن دو به يکديگر استفاده مي‌شود. بطور سنتي در جوشکاري اصطکاکي يک قطعه را در طي يک سطح مشترک بر روي قطعه ديگري همراه با اعمال نيروي فشاري آنقدر حرکت مي‌دهند تا حرارت توليد شده بر اثر اصطکاک در فصل مشترک قطعه،‌ باعث نرم شدن ماده دو قطعه در مجاورت فصل مشترک شود. در اين زمان بخشي از ماده موجود در سطح مشترک دو قطعه که خاصيت مومسان (پلاستيکي) پيدا کرده به فضاي بيرون فصل مشترک رانده مي شود. سپس حرکت نسبي دو قطعه متوقف شده و يک نيروي فشاري بزرگتر اعمال مي شود و همزمان دو قطعه شروع به سرد شدن مي‌کنند. اين عمل باعث جوش خوردن دو قطعه به يکديگر مي‌شود. کليد اصلي عمليات جوشکاري اصطکاکي اين است که از آنجايي که ماده مذابي توليد نمي شود، جوشکاري در فاز جامد فلزات صورت گرفته است (الکتروفيوژن)

از مزاياي اين نوع جوشکاري مي توان موارد زير را نام برد :

• گرماي اصطکاکي فقط در محل جوش خوردن قطعات توليد مي‌شود. بنابراين مجموعه تحت جوشکاري بطور گسترده نرم نمي‌شود.
• جوش در تمامي سطح مقطع اتصال دو قطعه در يک زمان صورت مي‌پذيرد.
• از اين تکنيک براي جوش دادن فلزات ناهم جنس مي‌توان استفاده کرد.
• فرايند در چند ثانيه با قابليت بالاي توليد مجدد صورت مي‌پذيرد. بنابراين براي توليد انبوه بسيار مناسب است.

جوشکاري اصطکاکي دوراني: در طي آن يک قطعه در برابر پيشاني قطعه ديگر دوران مي‌کند، يکي از متداول‌ترين انواع اين فرايند است و بسياري از انواع محورهاي فولاد کربني و محورهاي فرعي بدين شيوه مونتاژ مي‌شوند. از اين فرايند براي توليد شفت‌هاي محرک، سوپاپ موتور، محور فرمان و ميل کمک فنر (suspension rod) استفاده مي شود. قابليت اين فرايند در اتصال مواد ناهمجنس بدين معني است که مي توان بدنه و سر سوپاپ را از مواد متفاوتي که مناسب سيکل کاري و حرارتي آنهاست ساخت.
جوشکاري اصطکاکي خطي: در اين نوع جوشکاري حرکت دو قطعه نسبت به هم خطي است و بيشتر براي اتصال پره ها به ديسک هاي چرخان در صنايع موتورسازي هواپيما به کار مي رود. انواع کم هزينه تر اين فرايند براي توليد برخي قطعات خودرو نيز بکار مي رود.

جوشکاري اصطکاکي اغتشاشي (Friction Stir Welding): اين نوع جوشکاري نيز يک ناحيه از مواد مومسان شده به شيوه اي متفاوت از انواع ديگر فرايند جوشکاري اصطکاکي توليد مي کند. يک ابزار چرخشي به سوي مواد تحت جوشکاري فشار داده مي شود. دوران ابزار باعث گرم و نرم شدن دو ماده در تماس با يکديگر شده و با حرکت ابزار در طول خط اتصال دو قطعه، ماده نرم شده از دور ابزار به دو طرف حرکت کرده و خط اتصال را محو مي کند.